توجه‌آگاهی (ذهن آگاهی) یک عنصر کلیدی در ACT (اکت) است که برای ایجاد حسی از خود استفاده می‌شود که بزرگتر از افکار، احساسات و سایر رویدادهای خصوصی است. با تمرینات توجه‌آگاهی (ذهن آگاهی)، مراجعین یاد می‌گیرند که چشم‌انداز “خود ناظر” را توسعه دهند، که در آن می‌توانند افکار و احساسات اجتناب شده قبلی را به شیوه‌ای غیر واکنشی و بدون قضاوت مورد بررسی قرار دهند.
دکتر جوآن دال/ ترجمه دکتر پیمان دوستی
اتخاذ این چشم‌انداز ناظر، گسلش شناختی را تسهیل می‌کند، که در آن مراجع یاد می‌گیرد که بدون نیاز به عمل مطابق افکار، بدون تحت کنترل آنها قرار گرفتن یا باور کردن‌شان، متوجه افکار شود. بنابراین، افکار مرتبط با دردی که به مراجع می‌گویند از موقعیت‌ها یا فعالیت‌های خاص اجتناب کند، می‌توانند به‌عنوان آنچه هستند (افکار) به جای آنچه می‌گویند هستند (حقیقت یا واقعیت)، دیده شوند. همچنین چشم انداز خود ناظر اجازه می‌دهد تا با هیجان‌ها و حس‌هایی که قبلاً از آنها اجتناب شده بود، مواجه شوید. عموما مواجه شدن موجب کاهش ترس از این پدیده‌ها می‌شود و منجر به انعطاف پذیری رفتاری بیشتر در حضور آنها می‌گردد. در نهایت، توجه‌آگاهی به مراجع کمک می‌کند تا آگاهی از لحظه حال را حفظ کند و در برداشتن گام‌هایی در جهت‌های ارزشمند، پایداری کند.
استفاده از توجه‌آگاهی برای کمک به مراجعان جهت شناسایی مسیرهای ارزشمند زندگی‌شان که به شدت شخصی است و عمیقاً برای آنها مهم می‌باشد، حیاتی است و تقویت مثبت طبیعی را ارائه می‌دهد. مراجعینی که در درد مزمن «گیر کرده‌اند»، بیشتر در مبارزه غیر حیاتی برای کاهش درد مشغول هستند تا اینکه به زندگی حیاتی دلخواه خود بپردازند. اکثر مراجعین مبتلا به درد مزمن به کلینیک درد مراجعه می‌کنند و می‌گویند که تنها چیزی که می‌خواهند این است که بدون درد باشند. بیشتر تمرکز آنها در زندگی روی مدیریت درد است. سرزندگی زیادی در علائم درد پرستاری وجود ندارد. از سوی دیگر، جهت گیری‌های ارزشمند، که احتمالاً در خدمت کاهش درد به تعویق افتاده‌اند، حاوی تقویت مثبت یا سرزندگی مورد نیاز برای ایجاد انگیزه تغییر رفتار در جهت از سرگیری زندگی ارزشمند هستند. از دیدگاه فردی، ارزش گذاری چیزی است به شدت شخصی، و در معنای عمیق کلمه، آزادانه انتخاب شده است. ارزش گذاری اصطلاحی است که در ACT استفاده می‌شود و به معنای عمل کردن در جهت‌های ارزشمند شما، در مواجهه با افکار و احساساتی است که ممکن است ناخوشایند یا دردناک باشد.